Enzim Substrat İlişkisi Enzimler, canlı organizmalarda biyokimyasal reaksiyonların hızını artıran protein yapısındaki biyolojik katalizörlerdir. Enzimlerin büyük çoğunluğu proteinlerden oluşsa da, içerisinde iyonik ya da metalik bileşenler barındıran enzimler de vardır. Enzimlerin katalizlediği reaksiyona giren maddeye ise substrat denir. Her enzim, belirli bir aktif bölgesinde spesifik bir substrat ile etkileşime girer. Enzim-Substrat Kompleksi Enzimler, substratları geçici olarak bağlar ve bu bağlanma sonucunda enzim-substrat kompleksi oluşur. Bu kompleks, reaksiyon gerçekleştikten sonra tekrar ayrılır. Enzimler bu süreçte herhangi bir değişikliğe uğramazken, substratlar parçalanabilir, başka bileşiklerle birleşebilir veya tamamen farklı maddelere dönüşebilir. Örneğin, hidrojen peroksit (H₂O₂) katalaz enziminin substratıdır ve bu reaksiyon sonucunda su ve oksijen açığa çıkar. Enzimlerin substratlara etki etme hızına "devir sayısı" (turnover number) denir. Reaksiyon sonucunda oluşan maddeye ise ürün adı verilir. Enzimlerin Spesifikliği Enzimlerin etkilediği substratlar, substrat isimlerinin sonuna "-az" eki eklenerek adlandırılır. Örneğin:
Metabolik reaksiyonlarda farklı enzimler farklı substratları katalize eder, ancak bazı enzimler yalnızca belirli bir substrata özgü olarak çalışır. Örneğin, karbonik anhidraz sadece karbonik asite, üreaz sadece üreye ve fumaraz yalnızca fumarik aside etki eder. Enzimlerin substratlara etki etme yetenekleri, substratın kimyasal yapısına ve grubuna göre değişiklik gösterir. Enzimlerin Özerk Yapısı Enzimlerin en önemli özelliklerinden biri, özerk bir yapıya sahip olmalarıdır. Her enzim, belirli bir substrata özgüdür ve onunla reaksiyona girer. Reaksiyon sonrasında enzimde herhangi bir değişiklik olmaz, sadece substrat değişime uğrar. Bu nedenle enzimler, aynı reaksiyonu defalarca gerçekleştirebilirler. Enzimler, substratları parçalayarak veya başka maddelere dönüştürerek organizmanın ihtiyaçlarına uygun hale getirirler. Genetik Kontrol ve Enzim Aktivasyonu Her enzim, belirli bir gen tarafından sentezlenir ve bu genin kontrolü altındadır. Eğer bu genlerden birinde bozulma meydana gelirse, enzim substratla reaksiyona giremez ve işlevini yerine getiremez. Enzimlerin aktivasyon enerjisi, bir mol substrattaki tüm moleküllerin geçiş haline gelmesini sağlayan enerji miktarıdır. Enzimler, substratlarla birleşerek reaksiyonların daha düşük aktivasyon enerjisi ile gerçekleşmesini sağlar. Önemli Reaksiyon Bilgileri
Bu bilgiler ışığında, enzimler substrat maddeleri ile reaksiyona girerek işlevlerini yerine getirirler. Enzim ve substrat arasındaki etkileşimler, organizmanın sağlıklı bir şekilde çalışması için kritik öneme sahiptir. Eğer bu etkileşimlerde bir sorun oluşursa, organizma hastalanabilir ve tedavi gerektirebilir. |
.jpg "Sindirim Enzimleri Nelerdir?")
Ünlüer
25 Temmuz 2024 PerşembePeki enzimlerin sadece belirli substratlara özgü olması ne anlama geliyor? Mesela karbonik anhidraz sadece karbonik asite mi etki edebiliyor? Bu durumda başka bir substratla karşılaştığında ne olur?
Cevap yazAdmin
25 Temmuz 2024 PerşembeEnzimlerin belirli substratlara özgü olması, her enzimin sadece belirli bir veya birkaç substrata bağlanarak kataliz yapabildiği anlamına geliyor. Yani, enzimin aktif bölgesi belirli bir substratın yapısına uyacak şekilde şekillenmiştir. Ünlüer, karbonik anhidraz örneğinde olduğu gibi, bu enzim esas olarak karbonik asit ve benzeri substratlar üzerinde etki gösterir. Başka bir substratla karşılaştığında, bu substratın yapısı enzimin aktif bölgesine uymayabilir ve bu durumda enzim-substrat kompleksi oluşmaz. Bu da enzimin o substrata etki edemeyeceği anlamına gelir. Bir enzim spesifik substratını tanımazsa, reaksiyon gerçekleşmez veya çok yavaş gerçekleşir.