G6PD Enzim Eksikliği: G6PD (Glukoz-6-Fosfat Dehidrogenaz) enzim eksikliği, vücutta glikoz metabolizmasında önemli bir rol oynayan bu enzimin yeterli düzeyde bulunmaması veya işlevini tam olarak yerine getirememesi durumudur. Bu hastalığa sahip bireylerde, özellikle bakla ve diğer oksitleyici maddelerin tüketilmesi sonrasında, alyuvarlarda (eritrositlerde) yıkım meydana gelmektedir. Bu yıkım süreci, genellikle bu tür besinlerin tüketiminden 2 ila 4 gün sonra ortaya çıkar. Favizm ve G6PD Enzim Eksikliği: G6PD enzim eksikliği, özellikle Akdeniz ülkelerinde ve siyahîlerde yaygın olarak görülmektedir. Türkiye'de ise bu hastalığa daha çok ilkbahar aylarında rastlanır. Bunun nedeni, bu dönemde bakla tüketiminin artmasıdır. Bakla tüketimi sonucu ortaya çıkan ağır hemolitik anemi, favizm olarak da adlandırılır. Bu isim, bakla ile yapılan bir meze çeşidi olan "fava"dan türetilmiştir. Genetik ve G6PD Enzim Eksikliği: G6PD enzim eksikliği genellikle erkek çocuklarda görülür ve X kromozomu üzerinde taşınan bir genetik bozukluktur. Bu nedenle, hastalık genellikle anneden oğula geçer. Anne ve babada bu rahatsızlık olmasa dahi, genlerinde taşıyıcı olmaları durumunda çocuklarına aktarabilirler. Bu durum, özellikle Akdeniz kökenli toplumlarda ve Afrika kökenli bireylerde yaygındır. G6PD Enzim Eksikliği Tedavisi Nasıl Yapılır? G6PD enzim eksikliği tedavisinde öncelikli olarak hemolize sebep olabilecek tüm etkenlerden uzak durulması esastır. Hastalığın şiddeti, alınan oksitleyici maddenin miktarına ve hastanın aktif enzim seviyelerine bağlı olarak değişir. Hemoliz meydana geldiğinde, hastaya kan nakli yapılması ve destekleyici tedavi uygulanması gerekmektedir. Şu ana kadar bu rahatsızlığı tamamen yok edebilecek bir tedavi yöntemi bulunamamıştır. Ancak genetik alanda yapılan çalışmalar, G6PD enzim eksikliğinin kesin tedavisini bulmaya yöneliktir. Öneriler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler:
G6PD enzim eksikliği, dikkatli bir yaşam tarzı ve uygun tedavi yöntemleri ile yönetilebilir. Bu rahatsızlığı olan bireyler, doktorlarının önerilerine uyarak sağlıklı bir yaşam sürdürebilirler. |