Nişastayı Şekere Çeviren Enzim

Nişastayı Şekere Çeviren Enzim

Nişastayı şekere çeviren enzim, amilaz olarak adlandırılmaktadır. Bulmacalarda bazen karşımıza çıkan bu enzim sindirimde önemli bir yere sahiptir. Nişastayı şekere çeviren enzim, tükürük bezleri ve pankreasta salgılanır. Besinlerin çiğnenmesi esnasında nişastayı ve diğer büyük karbonhidrat moleküllerini parçalayarak daha basit maddeler haline getirir. Alfa amilaz canlı organizmalarda çok fazla bulunmaktadır. İnsanın ve memeli hayvanların birçoğunun sindirim sisteminde pityalin adı verilen ve tükürük bezlerinde üretilen, diğeri ise amilopsin adı verilen pankreas salgılanıp ince bağırsağa geçen iki alfa amilaz önemi büyüktür. İnsandaki pityalin ve amilopsin enzimleri incelendiğinde birbirlerinden farklı olmadıkları görülmüştür.

Nişastayı Şekere Çeviren Enzimin Sindirimdeki İşlevi

Yiyecekleri tüketmeye başladığımızda ilk aşama çiğneme olmaktadır. Pityalin enzimi ağızda başlayan sindirim esnasında nişasta moleküllerini parçalamaya başlar. Pityalinin etkisi midede bir süre daha devam etmektedir. Bir süre sonra midede bulunan yüksek asitli salgılar besinlere işlemiş olan pityalini ortadan kaldırır. Bu enzimin sindirimdeki varlığı mide asit miktarına, midenin boşalma hızına ve gelen besinlerin mide asitleriyle karışma miktarına bağlıdır. Nişastayı şekere çeviren enzim besinler ile gelen nişastanın neredeyse yarısını midedeki sindirim sırasında şekere parçalar. Besinler ince bağırsağa geçtiği zaman ayrışmamış nişasta molekülleri de amilopsin tarafından parçalanarak şekere dönüştürülür. Pankreas salgıları ilk olarak onikiparmak bağırsağına geldiğinden, nişasta sindiriminin çoğu ince bağırsağın bu ilk bölümünde meydana gelir. İlk bölümde şekere dönüşen nişasta molekülleri en sonunda bağırsak çeperlerinden emilerek kana karışır. Onikiparmak bağırsağının yüzeyindeki hücreler tarafından tutulan şeker molekülleri, bu hücrelerin salgıladığı enzimler tarafından parçalanır.

Amilazın Ãretim Yerleri ve Önemi

Nişastayı şekere çeviren enzim olan amilazın en önemli üretim yeri pankreastır. Bunun dışında karaciğer, tükürük bezleri, yumurtalık ve böbreklerde az da olsa üretilmektedir. Amilaz idrar ve kanda az miktarda görülebilir. Bazen yüksek olması önemli bir hastalığın habercisi değildir. Kandaki görülen amilazın üçte biri pankreas, üçte ikisi ise tükürük bezi kaynaklıdır. Enzimin pankreastan geçiş yolunun bir şekilde tıkanması sonucu idrarda amilaz düzeyi yükselir. Bu duruma amilaz yüksekliği adı verilmektedir. Nişastayı şekere çeviren enzimin kanda yüksek olduğu durumlarda mutlaka bir doktora görünmelisiniz. Alkol ve sigara olumsuz alışkanlıklarınız var ise bırakmalısınız. Ortalama değerler yetişkinlerde 11-54 U/L, çocuklarda 9-35 U/L, idrardaki oranı ise 3-26 U/saat arasındadır. Test yapılamadan 24 saat önce alkol tüketilmemelidir. Test aç karnına yapılmaktadır. Test sonuçlarını etkileyebilecek ilaçlar kullanıyor iseniz doktora daha önceden bildirmelisiniz.

Amilaz Seviyesini Etkileyen Faktörler

Amilaz seviyesini etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bunlar:

Beslenme alışkanlıkları
Alkol ve sigara kullanımı
Stres ve uyku düzeni
Genetik faktörler
Kronik hastalıklar ve ilaç kullanımı

Amilaz Testi ve Sonuçları

Amilaz testi, pankreas fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılan önemli bir testtir. Bu test, pankreatit ve diğer pankreas hastalıklarının tanısında kullanılır. Test sonuçları, pankreasın ne kadar iyi çalıştığını ve olası bir tıkanıklık veya iltihaplanma olup olmadığını gösterir.

Sonuç

Nişastayı şekere çeviren enzim olan amilaz, sindirim sistemimizin önemli bir parçasıdır. Sindirim sürecinde nişasta moleküllerini şekere dönüştürerek vücudumuzun enerji ihtiyacını karşılar. Amilaz seviyelerinin normal aralıkta olması, sağlıklı bir sindirim sistemi için önemlidir. Bu nedenle, amilaz seviyelerinizde bir anormallik fark ederseniz, mutlaka bir doktora başvurmalı ve gerekli önlemleri almalısınız.